1938 - 1998

Geboren in Cambridge (GB), overleden in Quebec (CA).

Richard Carter Higgins: integratieve kunst

De invloedrijke Britse kunstenaar en theoreticus Richard Carter Higgins verwerft aanzien als dichter, componist, kunstenaar, uitgever en kritisch kunsttheoreticus. Hij pleit voor een nieuwe, experimentele expressie die de klassieke grenzen en de traditionele opdeling van media overschrijdt. Hij is ook de bedenker van de term ‘intermedia’ - later ‘multimedia’ - om de fusie van de kunsten aan te kondigen. Als mede-oprichter van Fluxus (Latijn voor vloeibare en voortdurende verandering) wil hij poëzie, toneel, muziek en beeldende kunst laten samenvloeien in een nieuwe beweging. Tegelijk is hij uitgever van zowel Something Else Press, Unpublished Editions als Printed Editions. Hij schrijft scenario’s en partituren voor ‘happenings’, en hij maakt ook schilderijen, sculpturen, films en grafiek. Hij was getrouwd met Fluxus-kunstenaar Alison Knowles.

Tussen 1959 en 1961 beginnen Higgins en enkele andere studenten van John Cage multimedia-happenings te organiseren in New York. Al snel besluit Higgins om Something Else Press op te richten zodat hij in 1964 zijn werk Jefferson's Birthday/Postface kan uitgeven. Twee jaar later toont de Something Else Gallery de eerste concrete poëzie van de Verenigde Staten, terwijl Higgins zijn masterproef afwerkt over de kracht van visuele poëzie en de essentie van ‘patroonpoëzie’.

Als kunstenaar en theoreticus benadert Higgins kunst in een experimentele en vooral integratieve geest. Hij wil een uitgebreid onderzoeksprogramma opstarten met ideeën en kwesties die volgens hem op dat moment rijp zijn voor onderzoek. Deze cases en voorbeelden vormen in feite - meer dan zijn beeldend oeuvre - de kern van zijn werk. Om de radicale aard ervan te begrijpen kan men zijn alomvattend studioprogramma vergelijken met wetenschappelijk onderzoek naar de zuivere kern en basisstructuur van de kunsten. Higgins verwoordt dat hij zich als kunstenaar nooit compleet voelt als hij niet alle kunsten tegelijk kan beoefenen. Hij wil steeds - de kern van Fluxus - het visuele, het muzikale en het literaire laten samengaan. De term ‘intermedia’ ontstaat uit noodzaak om de werken die er conceptueel tussenin vallen mee in het geheel te betrekken.

Hoewel hij geïnteresseerd is in de werking van het toeval, vertrouwt hij niet op toevalseffecten. Integendeel, een van zijn beroemde manifesten met één zin luidt: “Als je het niet twee keer hebt gedaan, heb je het niet gedaan.” Higgins legt grote nadruk op het leren beheersen van de verschillende artistieke vaardigheden die nodig zijn om zijn cases en experimenten uit te voeren. Uiteindelijk publiceert Higgins vierenzeventig boeken, waaronder een vertaling van Giordano Bruno’s On the Composition of Signs and Images, wat als een vroege verhandeling over multimedia gezien kan worden.

Zoals de humanisten een stem hebben gegeven aan de intellectuele en spirituele onrust tussen de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd, zo heeft Higgins halfweg de vorige eeuw - net zoals Marcel Duchamp op conceptueel vlak of Andy Warhol op procesmatig vlak - mee de poort geopend voor een nieuwe benadering van de kunsten. Fluxus, dada, readymades, performances en reproducties zouden voortaan het tijdsbeeld bepalen. Met zijn abstraherende benadering heeft Higgins getracht de diepgaande artistieke en intellectuele gisting van een tijdperk vast te leggen in woord, beeld en klank.

HW