Event

M HKA, Antwerpen

15 March 2003 - 01 June 2003

‘Werkelijkheidshorizonten’ als titel van een tentoonstelling roept visioenen op van een weids uitzicht op de realiteit, van verschillende perspectieven op realiteit, van quasi oneindige mogelijkheden die toch werkelijkheid kunnen worden. Aan de andere kant doet het ook denken aan een begrenzing van de realiteit: op alle niveaus van de werkelijkheid en in elke richting is er uiteindelijk die grens, die eigenlijk al vanaf het begin zichtbaar was. Deze dualiteit is voelbaar in de werken die voor deze tentoonstelling werden geselecteerd. Na ‘Paramount Basics’ is ‘Werkelijkheidshorizonten’ de tweede tentoonstelling in een reeks waarin het M HKA binnen een bepaalde context een specifieke invalshoek centraal stelt. Het museum wil geen traditionele thematische tentoonstellingen meer maken, noch rond een geografisch thema, noch rond een inhoudelijk thema. Het wil de toeschouwer geen afgesloten verhaal voorschotelen, maar hem een open veld aanbieden van kunstwerken die op verschillende wijzen relaties aangaan, van mogelijkheden om wezenlijke vragen rond kunst en maatschappij te benaderen. Voor deze tentoonstelling wordt vertrokken vanuit de vraag naar de verhouding tussen kunst en werkelijkheid, binnen de context van de voormalige Sovjet-Unie. Hoe beïnvloeden kunst en realiteit elkaar in de hedendaagse maatschappij? De realiteit kan als een sociale constructie worden gezien waar kunst (mee) vorm aan geeft: kunst vormt mee de waarnemingsrasters waardoor een maatschappij zich een beeld van de werkelijkheid vormt. De relatie tussen kunst en haar context toont zich dus in de eerste plaats in de vorm die het kunstwerk aanneemt. Welke posities kan kunst innemen als realiteitsconstructeur? Deze vraag was op een bijzonder pertinente wijze, bijna als een onmogelijkheid, aanwezig in de hedendaagse kunst van het laatste decennium in de voormalige Sovjet-Unie. Het sovjetsysteem claimde immers het monopolie op de vorming van het realiteitsbeeld en kunst was daarbinnen een vertaalinstrument. Met de perestrojka viel niet alleen het overkoepelende systeem weg, maar ook de grenzen, de sociale zekerheid en het algemene gevoel van veiligheid. De kunstenaars plooiden zich terug binnen hun eigen artistieke scène en gingen zich in die context zoveel mogelijk differentiëren. Nu de toestand zich langzamerhand stabiliseert, kan worden teruggekeken op de vorige periode en kunnen de vragen worden herijkt.

‘Werkelijkheidshorizonten’ is een brede groepstentoonstelling met een twintigtal kunstenaars uit de voormalige Sovjet-Unie: van bekende namen met onbekend werk tot (hier nog) onbekend talent, waaronder: Sergey Bratkov, Dmitri Gutov, Oleg Kulik, Anatoli Osmolovski, Konstantin Zvezdochotov, Vladimir Arkhipov, Viktor Alimpiev, Lyudmila Gorlova, Kerim Ragimov, Aleksandr Shaburov, Vladimir Kupriyanov.