M HKA Ensembles

Happening

De gebeurtenissen van mei 1968 zinderden ook na in België. Eerst aan de Université libre de Bruxelles en vervolgens in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten op 28 mei 1968. Twee dagen later zou Antwerpen volgen met de oprichting van de Vrije Aktiegroep Antwerpen (VAGA). Deze losse groepering van individuen ageerde tegen het strakke beleid van het Museum voor Schone Kunsten en richtte zich vooral op sociale en ecologische pijnpunten. Zo maakte VAGA via een manifest en een geweldloze bezetting met een sit-in op 23 juni 1968 duidelijk dat ze het Antwerpse Conscienceplein wilden uitroepen tot een autovrije zone. De week daarna brachten de demonstranten ook verkeersborden mee waarop ‘Autovrije zone’ vermeld stond. De lokale politie plande hierop een tegenzet door de aangrenzende Wolstraat voor het autoverkeer af te sluiten met hun combi, zodat de automobilisten verplicht werden het Conscienceplein op te rijden.

En toen gebeurde het.Ludo Loose, die een vrachtwagen bestuurde, vroeg aan de politie of hij even op het plein mocht parkeren om ijsblokken te lossen voor de koeling van een restaurant. De toestemming werd verleend,
maar in plaats van de blokken aan een restaurant te leveren, laadde hij ze, met de hulp van Hugo Heyrman en Panamarenko, uit op de openbare weg. Panamarenko had het idee om de ijsblokken in kubusvorm op te stapelen, waardoor ze aaneenklitten en aan de grond vastvroren. De hele structuur fungeerde op die manier als een natuurlijke barricade tegen het autoverkeer. Die structuur doet sterk denken aan Allan Kaprows Fluids (1967), zij het kleiner in omvang en met een grotere maatschappelijke impact. De politie van haar kant zag zich genoodzaakt om de Wolstraat weer voor het verkeer open te stellen. Het succes van de actievoerders werd een week later op het plein uitbundig gevierd met een heus volksfeest. Witte ballonnen werden uitgedeeld, graszoden aangebracht, muziekgroepen uitgenodigd en films, zoals Le Corbeau et le Renard van Marcel Broodthaers en Eurasienstab van Joseph Beuys, geprojecteerd. Het stadsbestuur gaf uiteindelijk toe aan de eisen om het plein autovrij te maken.